การนวดเท้าเป็นศิลปะการนวดแบบจีนเพื่อป้องกันและรักษาโรค มีมานานกว่า ๓,๐๐๐ ปี โดยเชื่อว่าอวัยวะต่างๆ ในร่างกายมีส่วนของปลายประสาทกระจายไปติดต่อกับอวัยวะอื่นๆทั่วร่างกายรวมทั้งฝ่าเท้าด้วย เพราะฉะนั้น เมื่อกดนวดที่ฝ่าเท้าจึงเท่ากับเป็นการกระตุ้นและปรับระดับการทำงานของอวัยวะทั่วร่างกาย การนวดแผนโบราณวัดโพธิ์จะเริ่มนวดที่ซ้นเท้าและเท้าก่อน เพื่อปรับธาตุลมให้พัดแรงและแล่นขึ้นตลอดร่างกายแล้ว ธาตุอื่นในร่างกายก็จะปรับเข้าสมดุลย์ หลังจากนั้นจึงเริ่มเน้นกดนวดรักษาอาการที่เจ็บป่วย การนวดเท้าของวัดโพธิ์คล้ายกับการนวดฝ่าเท้ามาก ต่างกันเล็กน้อยที่วิธีการนวดบางที่, เครื่องมือนวดและการเน้นจุดเท้านั้น โดยการนวดของวัดโพธิ์จะใช้เฉพาะนิ้วมือหรืออาจใช้ศอกกดที่จุดที่ต้องกดหนักจริงๆเช่นที่บาทาทึบ ส่วนการนวดฝ่าเท้ามีการใช้มะแหงก, ไม้กดร่วมกับครีมหรือน้ำมันด้วย ซึ่งเป็นการนวดเพื่อส่งเสริมสุขภาพด้วยกัน
ประโยชน์ของการนวดเท้า

๑. กระตุ้นระบบการทำงานต่างๆของอวัยวะภายในร่างกาย, ช่วยให้การไหลเวียนของโลหิตและน้ำเหลืองดีขึ้น
๒. ช่วยป้องกันและรักษาโรคได้ เช่น ท้องผูก ปวดศีรษะ เครียด หืด โรคไต ฯลฯ
๓. ส่งเสริมความสัมพันธ์ในครอบครัว
๔. เป็นการดูแลรักษาสุขภาพในเชิงรุก และเป็นการรักษาที่พึ่งตนเอง

การเตรียมตัวก่อนการนวด

๑. ล้างมือให้สะอาด ตัดเล็บให้สั้น ถ้ามือเป็นแผลไม่ควรนวด
๒. ทำใจให้เป็นมงคลและเมตตา
๓. สังเกตเห็นการเจ็บป่วยและอาการที่รบกวนคนไข้

การเตรียมนวด

๑. คนไข้ต้องสงบ ไม่เหนื่อยกระหืดกระหอบ
๒. ควรนวดหลังรับประทานอาการแล้ว ๑ ชั่วโมง
๓. ล้างเท้าให้สะอาด
๔. เช็ดเท้าให้แห้งแล้วนวดกระตุ้นทั่วเท้า เพื่อให้อวัยวะภายในเตรียมพร้อม ควรทาครีมหรือน้ำมันช่วยการนวด
๕. ตั้งใจนวดโดยเริ่มจากการกำหนดน้ำหนักมือ นวดด้วยความนุ่มนวลและตั้งใจ
๖. เริ่มนวดจากจุดตอบสนองที่ศีรษะแล้วนวดลงมาเรื่อยๆจนครบหมด
๗. ให้ใช้มือและนิ้วมากที่สุด เพราะการใช้ไม้อาจทำให้คนไข้เจ็บและตื่นเต้น
๘. คนไข้ควรดื่มน้ำอุ่นสะอาด ๑ แก้วหลังนวดเสร็จ น้ำจะช่วยชะล้างละลายของเสียที่ถูกขับออกมาจากอวัยวะต่างๆแล้วขับออกจากร่างกายทางปัสสาวะ

 

ข้อควรระวังและข้อห้ามในการนวดเท้า

หมอนวดเท้าจะต้องสอบถามผู้ที่มารับบริการก่อนนวด เพื่อความปลอดภัยและเป็นผลดีต่อสุขภาพโดยจะพิจารณาก่อนนวดและจะไม่นวดให้กับบุคคลต่อไปนี้

๑. เพิ่งรับประทานอาหารอิ่มใหม่ๆ (ไม่เกิน ๓๐ นาที)
๒. สตรีมีครรภ์
๓. คนที่เป็นโรคหัวใจ
๔. สตรีในระหว่างมีรอบเดือน
๕. คนที่กำลังป่วยไข้

หมายเหตุ ข้อมูล ภาพประกอบ จากโรงเรียนสอนนวดแผนไทย
วัดโพธิ์